GENEL KURAL: Vergiyi doğuran olay gerçekleştiğinde müteahhitten arsa sahibine verilecek ev ve iş yerleri için emsal bedel (arsa payı dahil) üzerinden % 1 ya da % 18 KDV li fatura düzenlenir. Emsal bedel VUK’a göre 3 şekilde belirlenir.

1- ORTALAMA FİYAT

Bunun kullanılabilmesi için müteahhit arsa sahibine düzenleyeceği faturadan önce aynı binada üçüncü kişilere de satışlar yapmış olmalıdır. Karine olarak da örneğin arsa sahibine 100 daire verilecekse bu satış öncesi üçüncü kişilere aynı binadan en az 25 daire satmış olmalıdır. Böylelikle gerçekçi bir emsal bedel bulunabilir.

2- MALİYET BEDELİ

Ortalama fiyat uygulanamıyorsa binada daha önce hiç satış yapılmadıysa ya da çok az ( birkaç adet) satış yapıldıysa o zaman ikinci sıradaki maliyet bedeli üzerinden emsal bedel saptanacaktır. Bu durumda da maliyet biliniyorsa bu bedele müteahhit tarafından perakende satışlarda % 10 – toptan satışlarda % 5 eklenerek emsal bedel belirlenir.

3- TAKDİR ESASI

İlk 2 sıraya göre emsal bedel saptanamıyorsa o zaman vergi dairesine başvurulur, takdir komisyonunca takdir yolu ile saptanır.