A. GENEL BİLGİ

Bilindiği gibi KDVK 9/1 ve 29/4 maddelerine konulan hükümlerle bazı mükelleflerin yaptığı işlemlerde KDV tevkifatı getirilmiştir.

Maddelerde belirtilen işlemlere taraf olanlar kendilerine mal ve hizmet satışı yapılan kişi ve kurumlardır. Bu kişi ve kurumlar verginin tam olarak kesilip ödenmesinden mükellefi gibi sorumlu olacaklardır.

- KDV tevkifatı isteğe bağlı bir uygulama değildir, zorunludur.

- Tevkifat 2 nolu KDV beyanı ile beyan edilir.

- Yapılan bir işlemin faturası izleyen ay düzenlense bile beyan işlemin yapıldığı aya ait KDV beyanı ile yapılacaktır. Hizmet işlemlerinde de aynıdır. İşlem bedeli ödenmezse, işleme ait fatura geç düzenlenirse, alıcıya geç gelirse ve hiç gelmezse bile KDV tevkifatı işlemin yapıldığı döneme ait KDV beyanı ile beyan edilir.

- 2 nolu KDV ile beyan edilip ödenen tutar 1 nolu KDV beyanında indirim konusu yapılır. 2 nolu KDV ile ödenmeyen tutar 1 nolu beyanda indirim konusu yapılamaz. 2 nolu KDV ile geç beyan yapılırsa indirimde bu geç beyanın yapıldığı dönemde yapılabilir. Burada söz konusu olan tevkifat kısmı kadar olan indirimdir. KDV’nin tevkifat dışındaki kısmı yıl içinde her zaman indirilebilir.

İKÂMETGAHI-İŞ YERİ-YASAL MERKEZİ-İŞ MERKEZİ TÜRKİYE’DE OLMAYANLAR TARAFINDAN YAPILAN İŞLEMLERDE TEVKİFAT

İkâmetgahı-iş yeri-iş merkezi ve yasal merkezi Türkiye’de olmayanlar tarafından Türkiye’de yapılan hizmetler ve bu kişilerin yurt dışında yaptığı ancak Türkiye’ de yararlanılan hizmetler KDV ye tabidir. Esas mükellef hizmeti yapandır ancak Türkiye’ de evi-iş yeri olmadığından hizmetten yararlanan kişi veya kurum KDV yi sorumlu sıfatıyla onun yerine beyan edip ödeyecektir. (Mükellef olsa da olmasa da)

Hizmet vergiden istisna bir hizmetse yada hizmetten yurt dışında yarar sağlanıyorsa KDV yoktur.

KISMİ ORANLI TEVKİFATLAR

Kısmi Tevkifatı kimler yapabilir?

a- KDV Mükellefleri (yalnızca sorumlu sıfatıyla 2 nolu beyan verenler hariç)

b- KDV mükellefi olsun olmasın aşağıdaki kuruluşlar

- Kamu kurum ve kuruluşları

- İl özel idareleri

- Döner sermayeli kuruluşlar

- Kamu kurumu sayılan meslek kuruluşları

- Yasayla kurulmuş emekli ve yardım sandıkları

- Bankalar

- Kamu iktisadi teşebbüsleri

- Özelleştirilecek kurumlar

- Tüm borsalar

- OSB’ ler

- Yarıdan fazla hissesi (%51) yukarıdaki kurum ve kuruluşlara ait olan işletmeler

- Borsada işlem gören kurumlar

b- bendindeki kurum ve kuruluşların birbirlerine karşı yaptıkları teslim ve hizmetlerde KDV tevkifatı yoktur. (Borsada işlem gören spor kulüpleri hariç)

Kısmi tevkifat uygulanacak işlemlerin tümü hizmettir. Ancak yapılan hizmet malzeme (mal) bedeli dahil yapılıyorsa ayrım yapılmadan toplam bedel üzerinden tevkifat uygulanır.

YAPIM İŞLERİ-YAPIM İŞLERİ İLE BİRLİKTE YAPILAN MÜHENDİSLİK-MİMARLIK-ETÜT-PROJE HİZMETLERİNDE TEVKİFAT

Yukarda belirtilen (b bendinde) kamu kurumları-bankalar-döner sermayeli kurumlar-OSB’ler-yarıdan fazla hissesi bunlara ait işletmeler ile borsada işlem gören kurumlara yapılan yapım işleri ve bu işlerle birlikte yapılan etüt-proje-mühendislik işlerinde alıcılar tarafından 2/10 tevkifat uygulanır.

Bu kapsama hangi işler girer?

a) Her türlü bina, yol, alt yapı, havalimanı, liman, tersane, rıhtım, tünel, köprü, viyadük, spor tesisi, boru, haberleşme ve enerji hatları, baraj, elektrik santrali, rafineri, sulama tesisi, toprak ıslahı, dekapaj, taşkın koruma, vb. yapım işleri

b) Bu işlerle ilgili tesisat, imalat, nakliye, ısıtma, soğutma sistemi, ses, görüntü, ışık sistemi, tamamlama işleri, boya badana dahil bakım onarım işleri, dekorasyon, restorasyon, çevre düzenleme, dekapaj, sondaj, yıkma, güçlendirme, montaj, demontaj gibi işler

c) Bu yapım işleri ile birlikte yapılan mimarlık, mühendislik, etüt, proje, plan, harita, kadastro, imar planı hazırlama, imar uygulama vb. işlemler

TAŞERONLARIN DURUMU

Yüklenici işi tümüyle/kısmen taşerona devrettiyse işi devreden her yüklenici tarafından KDV tevkifatı yapılacaktır. (Taşeron da daha alt taşeronlara devrederse oda tevkifat yapacaktır.)

Örnek: Bir Bakanlığın açtığı enerji hattı ihalesini B firması kazanmış, nakliye işlerini C firmasına vermiştir. Bu durumda B firması Bakanlığa, C firması da B firmasına fatura düzenlerken tevkifat yapacaktır.

Örnek: DSİ’ nin yaptırdığı bir baraj yapımında kullanılacak hazır beton, ana yüklenici A tarafından B hazır beton firmasından alınıyorsa, hazır betonun hazırlanması-nakliyesi ve yerine konması işlemlerinde tevkifat uygulanacaktır.

İşin taşerona devrinde sözleşme olup olmaması önemli değildir.

Alıcı yukarda sayılan kamu kurum ve kuruluşlarından değilse yüklenici tevkifat yapmaz. Ancak ilk yüklenici, yukarda sayılan kuruluşlardan ise bu firma devrettiği taşeronlardan tevkifat yapacaktır.

Örneğin kamu kurum niteliğinde olmayan ve borsada da işlem görmeyen bir A firması yaptıracağı bir hizmet binası yapım işini B inşaat firmasına verdiyse bu işlemde KDV tevkifatı yoktur. Ancak B firması borsada işlem gören bir firmadır. Oda inşaatın alt taşeronluk işlerini C firmasına vermişse C firmasının B’ye düzenleyeceği faturada tevkifat uygulanacaktır.

ETÜT-PLAN-PROJE-DANIŞMANLIK-DENETİM VB HİZMETLERDE KDV TEVKİFATI

Yukarda belirtilen (b bendinde) kamu kurumları-bankalar-döner sermayeli kurumlar-OSB’ler-yarıdan fazla hissesi bunlara ait işletmeler ile borsada işlem gören kurumlara yapılan;

- Piyasa Etüt Araştırma

- Ekspertiz

- Plan proje

- Teknik

Ekonomik → danışmanlık-denetim hizmetleri

Mali

Hukuksal

- Yapım işinden ayrı ve bağımsız olarak verilen mimarlık-mühendislik-etüt-plan-proje-harita-kadastro-imar uygulama-imar planı hazırlama hizmetleri

- Bir teslim ve hizmete bağlı olarak verilen ve bedeli ayrıca belirlenen eğitim hizmetleri (danışmanlık sayılıyor)

- Avukatların verdiği danışmanlık hizmetleri (Hukuksal uyuşmazlıklarla ilgili bir vekalet sözleşmesi içersinde verilen hizmetler hariç) gibi hizmetlerde hizmetin alıcısı tarafından 9/10 KDV tevkifatı uygulanır.

MAKİNA-TECHİZAT-DEMİRBAŞ VE TAŞITLAR İÇİN YAPILAN TADİLAT-BAKIM VE ONARIM HİZMETLERİ

Yukarda belirtilen (b bendinde) kamu kurumları-bankalar-döner sermayeli kurumlar-OSB’ler-yarıdan fazla hissesi bunlara ait işletmeler ile borsada işlem gören kurumlara yapılan; Makine-teçhizat-demirbaş ve taşıt tadilatı-bakım ve onarımı hizmetlerinde alıcılarca 5/10 tevkifat yapılır.

Örneğin, borsada işlem gören bir firmanın sahip olduğu bir ticari araca yapılan tadilatlarda KDV Tevkifatı vardır.

Örneğin, bir kamu kurumu otomasyon sistemi kurulması, satış sonrası güncellemeler, yazılım-bakım hizmetlerini de içermek üzere bir şirketle anlaşmıştır. Bu hizmete ilişkin bedel üzerinden kamu kurumunca 5/10 tevkifat yapılır.

- Makine-teçhizat-demirbaş ve taşıtlarla ilgili ısıtma-soğutma sistemlerinin bakım ve onarımı havalandırma sisteminin bakım ve onarımı ses-görüntü-ışık sisteminin bakım ve onarımı asansör bakım ve onarım hizmetleri yine 5/10 tevkifata tabidir. (Bu sistemlerin ilk kuruluşu ve tümüyle yenilenmesinde tevkifat oranı 2/10 dur)

- Makine-teçhizat-demirbaş ve taşıtların bakımve onarımı ile ilgili olarak yapılan malzeme-yedek parça-sarf malzemesi satışları da bakım ve onarım kapsamında 5/10 tevkifatlıdır.

ÖZEL GÜVENLİK VE KORUMA HİZMETLERİNDE KDV TEVKİFATI

Tüm KDV mükelleflerine ve yukarıda belirtilen kurumlara verilen özel güvenlik-koruma hizmetleri iş gücü temin hizmeti sayılarak 9/10 KDV tevkifatına tabidir. Hizmeti alan kişi tevkifatı yapacaktır. (Güvenlik sistemi oluşturmak ve izlemek-güvenlik hizmetlerine yönelik eğitim ve danışmanlık-özel eğitimli şoför sağlamak-alarm izleme hizmeti gibi hizmetlerde bu kapsama girer.) Yalnızca özel güvenlik sistemi kurmak kapsam dışıdır. Güvenlik sistemi kurmak bir yapım işinin parçası olup tebliğde sayılan kurumlara ve borsada kayıtlı şirketlere yapılıyorsa 2/10 tevkifata tabidir.

YAPI DENETİM HİZMETİNDE KDV TEVKİFATI

Tüm KDV mükelleflerine ve tebliğde sayılan kurumlara verilen yapı denetim hizmetlerinde alıcılar 9/10 KDV tevkifatı yapacaklardır.

FASON KONFEKSİYON İŞLERİNDE KDV TEVKİFATI

- Fason tekstil-konfeksiyon işleri 5/10 KDV tevkifatına tabidir.

Bu kapsama ayrıca neler girer?

- Fason çanta-ayakkabı-kemer-cüzdan vb. dikimi (tadilat ve onarımı girmez) tevkifata tabidir.

- Tekstil-konfeksiyondaki apre-baskı-boya-kasarlama işlerinde boya ve kim. maddeler iş sahibince alınır ve işi yapana verilirse bu işlerde tevkifat kapsamındadır.

- Ütüleme-çözgü-dikim-kesim-kapitone-traşlama-zımpara-şordon-ram-nakış vb. işler tevkifata tabidir. Ancak bu işler boya-baskı-kasar ve apre işinin tamamlayıcısı olarak birlikte yapıldıysa ve aynı faturada gösterilmişse boya-baskı-apre ve kasarlamanın malzemesinin iş sahibince değil işi yapanca karşılaması koşulu ile tevkifat olmaz.

- Fason yıkama-kurutmada yardımcı malzemeyi işi yaptıran sağlıyorsa tevkifat uygulanır.

- Presleme buna bağlı yapılıyorsa ve aynı faturada gösteriliyorsa tevkifat vardır. Tek başına yapılan preslemede tevkifat yoktur.

-Fason işlerde fasoncu tarafından kullanılan iplik-fermuar-düğme-telâ-astar vb. yardımcı malzemeler fason hizmetin bedeline dahildir.

TEMİZLİK-ÇEVRE-BAHÇE BAKIM İŞLERİNDE KDV TEVKİFATI

Tüm KDV mükelleflerine ve tebliğde sayılan kurumlara verilen temizlik-çevre ve bakım işlerinde alıcılar tarafından 7/10 KDV tevkifatı yapılır.

- Bina temizliği

- Çöp toplama-çöplerin imhası

- Haşere mücadelesi vb. işler bu kapsamdadır.

Bina temizliğine, binanın iç ve dış cephe temizliği, eklenti ve ilgili kısımlarının temizliği, her tür halı-perde-koltuklarının içerde ve dışarda yaptırılan temizliği de girer.

Havlu-çarşaf-elbise-çamaşır vb. temizletilip yıkattırılması da tevkifata tabidir.

Çevre ve bahçe bakım hizmeti kapsamına da park-bahçe-bulvar-refüj-göbek-havuz bakımı-bitkilendirme-sulama-haşere mücadelesi vb. hizmetler dahildir.

SERVİS TAŞIMACILIĞI İŞLERİNDE KDV TEVKİFATI

Tüm KDV mükelleflerine ve tebliğde sayılan kurumlara verilen servis taşımacılığı hizmeti alımlarında 5/10 tevkifat yapılacaktır.

HER TÜRLÜ BASKI-BASIM HİZMETLERİ VE KDV TEVKİFATI

- Kamu kurum ve kuruluşlarına

- İl özel idarelerine

- Döner sermayeli kuruluşlara

- Kamu kurum niteliğindeki meslek kuruluşlarına

- Yasayla kurulmuş emekli ve yardım sandıklarına

- Bankalara

- KİT’lere, özelleştirilecek kurumlara

- Borsalara ve OSB’lere

- Yarıdan fazla hissesi yukardaki kuruluşlara ait işletmelere

- Borsada kayıtlı şirketlere yapılan baskı ve basım hizmetlerinde alıcılar tarafından 5/10 KDV tevkifatı uygulanacaktır. Baskıda kullanılacak kağıt-boya vb. malzemelerin kimin tarafından sağlandığı önemli değildir.

Bu işlem hizmet olduğundan baskısı yapılıp satışa sunulmuş hazır ürünlerin alımında tevkifat yoktur. Hizmetin gerektirdiği kırtasiye-kağıt-defter vb. malların alımında da tevkifat uygulanmaz.

Yapılacak işlemin bedeli (KDV Dahil) 1000TL.yi aşmazsa hesaplanan KDV’den tevkifat yapılmayacaktır. Tutarı geçen işlemlerde bedel parçalara ayrılamaz. Tevkifattan kaçmak için bedelin parçalara bölündüğü saptanırsa bütünlük arz eden işlemler için gerekli inceleme yapılır.

Tevkifata tabi tutulan işlemlerle tevkifata tabi olmayan işlemler birlikte yapılıyorsa tek fatura düzenlenebilir. Bu durumda tevkifata tabi işlem ve hesaplanan KDV’si ile kesilen KDV ayrıca gösterilir. 1000TL.lik sınırda yalnızca tevkifata tabi kısım dikkate alınır.