Skip Navigation LinksAnasayfa > Makaleler > VERGİ YASALARINDAKİ BAZI ÖZELLİKLİ KONULAR VE DEĞİŞİKLİKLER



BİLGİLENDİRME YAZILARI

ANGIN-2014-01

VERGİ YASALARINDAKİ BAZI ÖZELLİKLİ KONULAR VE DEĞİŞİKLİKLER

1- Fatura Düzenleme Haddi

2014 yılında uygulanacak fatura düzenleme sınırı 800 TL’dir.

2- Amortisman Ayırma Haddi

01.01.2014’den sonra alınan ve değeri 800 TL’yi aşmayan alet-edevat-mefruşat ve demirbaşlar için amortisman ayırma zorunluluğu yoktur. Bunlar doğrudan gider yazılabilir.

3- Gider Yazılabilecek Günlük Yemek Bedeli

İşverenlerce doğrudan gider yazılabilecek yemek bedeli tutarı günlük 12 TL olmuştur. Bu tutar çalışan personele verilirse ücret sayılarak vergilendirilir.

4- Çalışanlara İş Yerinde Hazırlanıp Verilen Yemek İçin Alınan Malzeme Bedellerinde Gider Yazma Konusunda Bir Sınırlama Var Mı?

Sınırlama yoktur. İş yerinde yemek yapılıyorsa bunun için alınan malzemelerin bedelleri tümüyle gider yazılabilir.

5- Konut Kira Gelirlerinde İstisna

Konut kira geliri istisnası 2014 yılı gelirleri için yıllık 3300 TL ’dir.

6- Asgari Ücret

16 yaş üstü

01.01.2014/30.06.2014 için 1.071,00TL (brüt)- 765,67 (net)

7- 2014 Yılı Vergi Tarifesi

11.000 TL’ye kadar % 15

27.000 TL’nin 11.000 TL’si için 1.650 TL aşan kısım % 20

60.000 TL’nin 27.000 TL’si için 4.850 TL aşan kısım % 27

(Ücret gelirlerinde 97.000 TL’nin 27.000 TL’si için 4.850 TL fazlası için %27)

8- Bazı Özel Usulsüzlük Cezaları (01.01.2014)

a-) Fatura vermemek, almamak her belge için en az 190 TL olmak üzere faturaya yazılması gereken tutarın %10’u

b-) Sevk irsaliyesi düzenlenmemesi, kullanılmaması ve bulundurulmaması 190 TL.

c-) Ba-Bs formlarını vermemek 1200 TL.

(Süresinde verilen formlarda 10 gün içinde düzeltme yapılırsa ceza kesilmez. 10 günden sonraki 15 gün içinde düzeltme verilirse 240 TL ceza kesilir.)

d) Defterlerin bulundurulmaması, kayıt yapılmaması, ibraz edilmemesi 190 TL.

9- İndirimli Orana Tabi İşlemlerde Alt Sınır

2011 için 14.300 TL

2012 için 15.800 TL

2013 için 17.000 TL

2014 için 17.700 TL

10- Yeniden Değerleme Oranı

2013 yılı yeniden değerleme oranı %3,93’dir.

11- Gecikme Zammı

Aylık % 1,40 (19-10-2010’dan bu yana)

12- Reeskont ve Avans İşlemlerinde Uygulanan İskonto ve Faiz Oranları

20.12.2012/21.06.2013 21.06-26.12.2013 27.12.2013’den itibaren

Reeskont %13,5 %9,5 %10,25

Avans %13,75 %11 %11,75

13- İşyeri Kira Gelirleri

2014 yılında işyeri kira geliri olanlar, bu gelirleri yıllık brüt 27.000 TL’yi aşarsa beyan edeceklerdir.

14- YMM Rapor Hadleri

a-İhracatta ve ihraç kayıtlı satışlarda KDV iadesi: 4.000 TL’yi aşan nakit iadelerde YMM Raporu zorunlu, 407.000 TL’yi aşan iadelerde Tam Tasdik zorunlu

b-Deniz, hava demiryolu taşıma araçları ile ilgili istisnadan doğan KDV İadesi (KDVK.13/a-b-c-e-f):

-13/a ve c de alt sınır 200 TL.

-13/b de alt sınır 4.000 TL.

c-Teşvik belgeli makine satışlarından doğan iadelerde (KDVK.13/d): 4000 TL’yi aşan nakit iadelerde YMM Raporu zorunlu, 407.000 TL’yi aşan iadelerde tam tasdik zorunlu

d-İndirimli oranlı işlemlerden doğan yıllık iadeler: Alt sınır 4.000 TL, 811.000 TL’yi aşan iadelerde tam tasdik zorunlu

e-İndirimli oranlı işlemlerden doğan aylık mahsuben iadeler: Tamamen mahsup koşulu var. Tam tasdik üst sınırı yok. Ancak mahsupta da YMM raporu zorunlu

f-KDV Tevkifatından Doğan iadeler: Alt sınır 1.000 TL, 407.000 TL’yi aşan iadelerde tam tasdik zorunlu.

15-Kesinti Yolu ile Ödenen Vergilerin İadesi

YMM raporu ile 100.000 TL’lik kısma kadar alınabilir.100.000 TL’nin üstü vergi incelemesine tabidir. Bunun için YMM ile süresinde düzenlenmiş Tam Tasdik Sözleşmesi yapılmış olması gerekir. YMM tarafından yapılmış Tam Tasdik Sözleşmesi olmaksızın GV Tevkifâtı raporu yazılamaz.

16-Şirketlerin 2014 Yılında Yapacakları Gayrimenkul Satışları

Şirketler 2014 yılında aktife kayıtlı gayrimenkul satışı yaparlarsa satış kazancının % 5’i kadar KV öderler. KDV ise hiç ödenmez.

Koşulları

- Satılan Gayrimenkul en az 2 tam yıl aktifte kayıtlı olmalı

- Gayrimenkul ticareti ile uğraşılmamalı

- Gayrimenkul devir ve teslimi satış suretiyle yapılmalı (trampa satış sayılmıyor)

- Satış kazancı 5 yıl süreyle ayrı bir fon hesabında tutulmalı ya da sermayeye eklenmeli

17- 2014 Yılı MTV Tarifesi

Otomotiv – Arazi Taşıtı vb. araçlar için

1-3 yaş 4-6 yaş

1300 cm3 ve altı için 537 TL 375 TL

1301 cm3-1600 cm3 arası 859 TL 644 TL

1601 cm3-1800 cm3 arası 1514 TL 1185 TL

1801 cm3-2000 cm3 arası 2385 TL 1839 TL

2001 cm3-2500 cm3 arası 3578 TL 2598 TL

Yukarda genelde merak edilen MTV listelenmiştir. Daha üst motor silindir hacmine sahip veya daha yaşlı araçlar için lütfen MTV tarifelerini inceleyiniz.

18- Elektronik Ortamda Verilmesi Gereken Beyanname-Bildirim ve Formların Geç Verilmesi

Elektronik ortamda verilme zorunluluğu getirilen beyannamelerin;

-yasal sürenin sonundan başlayarak ilk 30 günlük sürede verilmesi durumunda ceza 1/10 oranında,

-izleyen ikinci 30 günlük sürede verilmesi durumunda ceza 1/5 oranında uygulanır.

Elektronik ortamda verilme zorunluluğu getirilen bilgi ve formlara ilişkin olarak düzeltme amaçlı verilen bildirim ve formlar yasal sürenin sonundan başlayarak 10 gün içinde verilirse özel usulsüzlük cezası kesilmez. İzleyen 15 gün içinde verilirse ceza 1/5 oranında uygulanır.(VUK.400 no.lu Genel Tebliği 01.10.2010)

19- Sabit Değerler İçin Alınan Kredilerin Faizleri

Satın alınan taşıt için kredi kullanılmışsa, bu kredinin taşıtın alındığı yıl ödenecek faizleri maliyete atılacaktır, izleyen yıllar ödenecek faizleri ise gider yazmak ya da maliyete atmak serbesttir.

20- Elektrik, Su, Telefon Bedellerine Ait Gecikme Zamları

Telefon, su, elektrik bedellerinin zamanında ödenmemesinden doğan gecikme zamları işle ilgili olarak sözleşmeye göre ödenen tazminat olarak değerlendirilerek gider yazılabilir. Ayrıca bunların KDV’si de indirilebilir.

21- Götürü Gider

İhracatçı firmalar, ihracat hâsılatının (döviz hâsılatı) binde beşini geçmemek üzere götürü gider ayırabilirler. Yıl içinde gider hesaplarında izlenen bu tür harcamalar yılsonunda 690 hesabına aktarılır. Bu giderlerin azami haddi aşan kısmı varsa KKEG yazılır.

22- Temettü İkramiyesi Dönem Bittikten Sonra da Uygulanabilecek Bir Olanaktır.

Karşılık ayırmak suretiyle giderleştirilebilir. Temettü ikramiyesi dağıtma kararı 2014’de alınsa, dağıtılarak ücret sayılan bu tutarların vergileri 2014 yılında tahakkuk tarihi itibarıyla beyan edilip ödendiği halde 2013 kurum matrahından indirilebilir. Ödemeler en geç KV beyannamesi verme tarihine dek yapılacaktır.

23- Geç Gelen Faturalar

2013 tarihli olup da 2013 Aralık KDV beyanından sonra gelen faturalar ve KDV’si konusunda Maliye Bakanlığı 2 adet özelge vermiştir. (25.01.2006/431 ve 24.12.2003/8141 sayılı) Buna göre mali idare, geç gelen faturanın KDV’sinin yerine göre maliyet ya da gider olarak dikkate alınabileceğini belirtmektedir. Böylece 2014 yılında geçmiş yıl gideri olarak kayda alınacak olan geç gelen fatura tutarı 2013 yılına ait Kurum Beyannamesinde diğer indirimler satırında indirim olarak dikkate alınabilir. Bu suretle 2013 vergisinin hesabında KDV Dahil Tutar gider olarak dikkate alınabilir.

24-Şüpheli Alacaklar

Şüpheli alacak varsa gecikmeden dava, icra safhasına geçilmelidir. Bu suretle düzenlenmiş ama bedeli alınamamış faturanın vergi yükü gider yazılmak suretiyle sıfırlanır. (KDV Dâhil)

25- Yurtdışından Olan Alacakların Şüpheli Alacak ya da Değersiz Alacak Sayılabilmesi Konusundaki Maliye Bakanlığı Özelgesi

Tarih:16.02.2009

Sayı: 243

Yurtdışı alacağın değersiz alacak sayılabilmesi için ya bir yargı kararı ya da kanaat verici bir belge olmalıdır.

Yurtdışı alacak için şüpheli alacak karşılığı ayrılabilmesi için ancak yurtdışındaki firmanın yerleşik olduğu ülkenin mahkemesinde dava açılması ya da icra takibinde bulunulması gereklidir. Yurtdışı alacakların dönem sonu değerlemesi nedeniyle oluşacak kur farkları da aynı işleme tabi tutularak karşılık ayrılabilir. Dava açma ya da icra takibi işlemi alacağın şüpheli hale geldiği yılın sonuna dek yapılmalıdır.

26- Değeri Düşen Stoklar

Değeri düşen stoklar varsa emsal bedelle değerlenerek karşılık ayrılabilir ve gider yazılabilir. Bu konuda vergi dairesi tespiti yaptırılır. Ancak bu işlemlerden kurtulmak isteniyorsa bu stoklar satılarak aradaki fark zarar yazılır.

27- Demirbaşlar Arasındaki Kullanılmayan,Kırılmış,Eskimiş ve Bozulmuş Değerler İçin Ne Yapılabilir?

Bunları bir liste halinde sıralayıp, her ürünün karşısına maliyet bedelini de belirtip bir dilekçe ile vergi dairesine takdir için verilebilir. Yazıya bunların hiçbir değerinin olmadığı ve kullanılmadığı da belirtilir. Takdir komisyonu kararına göre işlem yapılır.

28- Ödenmeyen SSK Primleri

Ödenmeyen SSK primleri gider kaydedilemez. İzleyen yıl ödenirse ödendiği yıl kayıtlara alınabilir.

29- Limited Şirket Ortaklarına Ödenen Ücretler

Bu ücretler gider yazılabilir. Bordro düzenlenir. Bu ödemeden GV ve DV kesintisi yapılır.

30-Limited Şirket Ortaklarının Ödedikleri Bağkur Primleri Gider Yazılır Mı?

Bu primler şahsi niteliktedir ve şirkette gider yazılamaz.

31- Gider Pusulasında Sınır Var Mı?

Sınır yoktur. Her firma olayın mahiyetine göre bu sınırı kendi belirler. Ancak gider pusulasına malın alındığı ya da hizmetin yaptırıldığı kişinin adresi ve vatandaşlık numarası alınacaktır.

32- İş Gezilerinde Konaklamak ve Müşterileri Konuk Etmek İçin Kiralanan Konutun Giderleri İndirilebilir Mi?

Bunlar gider yazılabilir. Ayrıca bu konutun kirası üzerinden %20 stopaj yapılacak ve beyan edilecek.(Burası işyeri sayılır)

33- Bir Şirketin Özel Bir Şahıstan İkinci El Oto Alışında KDV Stopajı ve GV Kesintisi Yapılır Mı?

Bu tür alışlarda gider pusulası ile belgeleme ve aktife kayıt yapılır. Stopaj uygulanmaz. KDV’de hesaplanmaz.

34- Mükellef Olmayan Bir Kişiden Alınan Demirbaşlar İçin GV ve KDV Ödenecek Mi?

Mükellef olmayan kişiden alınan demirbaşlar gider pusulası ile alınır. Yapılan ödemeden GV kesintisi yapılmaz. KDV de yoktur.

35- Özel Mülk Olan Bir Aracın Şirketçe Kiralanması

Burada kiralayan gider pusulası düzenleyerek %20 tevkifat uygulayacaktır. Ayrıca bu işlem KDV’ye tabidir.Kira bedeli üzerinden hesaplanan KDV, 2 no.lu beyanname ile beyan edilerek ödenir.

36- Yurtdışında Ödenen –Yurtiçinde Kesinti Yoluyla Ödenen Vergiler İle Geçici Verginin Mahsup Sırası

Kurumlar Vergisi 1 no.lu Genel Tebliğine göre önce varsa yurtdışında ödenen vergiler kurumlar vergisinden mahsup edilir. Kalan bir tutar varsa sırasıyla yurtiçinde kesinti yoluyla ödenen vergiler ve geçici vergi mahsup edilir. Mükellefler yetersizlikten dolayı yurtdışı vergilerini mahsup edemezlerse iade olanağı yoktur.(3 yılda mahsup edebilirler) Ancak mahsup edilmeyen yurtiçinde kesinti yoluyla ödenen vergiler ile geçici vergi, ödenmiş olmaları kaydıyla iade alınabilir.

37- Geçici Vergi Mahsubunu Beyannamede Göstermiş Olan Kurumun Ayrıca İade Talebinde Bulunması Zorunlu Mu?

Burada önemli olan kurumun geçici vergisini yıl içinde ödemiş olması, bunu belgelemesi ve beyannamede göstermiş olmasıdır. Bu yapıldıktan sonra, beyannamede mahsup edilemeyen ve iadesi gereken geçici vergi olduğu açıkça görülebileceğinden ayrıca iade talebinde bulunulması zorunlu değildir.(Danıştay 4.Dairesi 15.01.2004/31)

38- Geçmiş Yıl Zarar Mahsubu

KVK.md.9’a göre geçmiş yıl zararları kurum beyannamesine her yıla ait zarar tutarları ayrı ayrı gösterilmek koşulu ile mahsup edilebilir. Geçici vergi açısından da aynı durum söylenebilir. Zarar mahsubu mükellefe tanınmış bir haktır. Kullanılmazsa hak düşer, sonraki yıllarda yararlanılamaz.

39- İdari Para Cezaları Gider Yazılabilir Mi?

İdari para cezaları gider yazılamaz.(Tah.Gen.Teb.No.442)

40- Çalınan Mal KDV’si

İşletmeye ait mallar çalınırsa bunlara ait KDV indirim konusu yapılamaz. Daha önceden indirilmişse çalınmanın olduğu ay KDV beyannamesinde hesaplanan KDV’ye eklenerek düzeltme yapılmalıdır. Ayrıca çalınan mal bedelleri de gider yazılamaz. Bunlar kanunen kabul edilmeyen giderdir.

41- Yanan Mallar ve Muhasebe

- İşyerinde çıkan yangında mallar ve makineler zarar görürse vergi dairesine durumu bildirmek gerekir. Yanan malların tespitini mahkemeye yaptırmak da doğru olabilir.

- Yanan ve zarar gören malların bedeli gider yazılamaz. Bunların KDV’si daha önceden indirilmişse, bu kez ters kayıtlı ödenmesi gerekir.

- Hasarlı malların maliyet bedelleri toplamı 770 hesaba gider olarak kaydedilir ve aynı tutar KKEG olarak beyannameye eklenir.

- Yanan malların saptanması için YMM raporuna gerek yoktur.

- Yanan ve hasarlı mallar sigortalı ise sonradan sigortadan alınacak tazminat gelir yazılacaktır.(Olağan dışı gelir ve karlar)

42- Faturaya Bedelsiz Olduğu Belirtilerek Eklenen Aynı Cinsten Mal

Aynı faturada satılan mal ile bedelsiz malda gönderiliyorsa (aynı cinsten olursa, yani 1 alana 1 bedelsiz anlamında) bu bir iskonto sayılır ve bedelsiz malın bedeli kadar faturada indirim yapılır, kalan tutardan matrah belirlenir.)

43- Yurtdışı Hizmetler(Özelge 07.04.2000/4369 Sayılı)

Yurtdışında yapılan hizmetler bu hizmetlerden yurtdışında yararlanılması durumunda KDV’nin konusuna girmez. Türkiye’den ihraç edilecek mallar için yurtdışındaki kişi ve kurumlarca verilen temsilcilik komisyonu, pazarlama, gider aktarımı, reklam hizmeti ve aracılık komisyonu gibi hizmet bedelleri KDV’sizdir. Bu bedeller üzerinden KDV hesaplanıp 2 no.lu beyanname ile beyanname verilmesi gereksizdir.

44- Taşıt Aracı Satışları ve KDVK 13/D’deki İstisna

KDVK 13/D’ye göre yatırım teşvik belgesi sahibi olan yükümlülere bu belgenin kapsamındaki makine - teçhizat satışları KDV’den istisnadır.

Taşıt araçları makine ve teçhizat kapsamına girmez, bu nedenle otomobil, panel, arazi taşıtı, otobüs, minibüs vb. araçlar istisnadan yararlanamaz.

45- %8 KDV’li Bir Malla İlgili Olarak Kesilen Vade Farkı Ve Ciro Pirimi Faturalarındaki KDV Oranı Nedir?

Zamanında ödenmeyen faturalarla ilgili olarak kesilen vade farkı ve ciro pirimi faturaları bir hizmet satışı ve ifasıdır. Bu nedenle KDV’si %18’dir.

46- %8 KDV’li Bir Malla İlgili Olarak Kesilen Kur Farkı Faturasındaki KDV Oranı Nedir?

Mal dövizli olarak satılırsa malın satıldığı tarih ile kur farkı faturasının düzenlendiği tarih arasında geçen süre için hesaplanan kur farkına malın tabi olduğu KDV oranı uygulanır. (Yani mal %8’li ise kur farkı faturasının KDV’si %8 olur)

47- %8 KDV’li Bir Malla İlgili Olarak Düzenlenen Fiyat Farkı Faturasında KDV Oranı Nedir?

%8’dir.

48- Sigorta Şirketlerinden Alınan Tazminatlar İçin Fatura Düzenlenir Mi? KDV Var Mı?

Sigorta Şirketlerinden trafik ve kasko sigortalarının sonucu olarak alınan tazminatlar için fatura düzenlenmez. Bu tazminatlar KDV’ye tabi değildir. Ancak, alınan bu tazminatların gelir yazılması da zorunludur.

49- Ücretlerin Bankadan Ödenme Zorunluluğu Avansları Da İçeriyor Mu?

10 ve daha fazla işçi çalıştıran kurumlar, işçi ücretlerini bankadan ödeyeceklerdir. Avanslar da aynı kapsamdadır. (18.11.2008 tarih ve 27058 sayılı Resmi Gazete)

50- Noter-Tapudan Geçen Ödemelerde Bankadan Geçme Koşulu Var Mı?

Noter ve tapu resmi sayıldığından ayrıca bedelin bankadan geçmesine gerek yoktur.(VUK. Gen.Teb.323)

51- Geçmiş Yıl Karlarını Sermayeye Ekleyen Kurumlar Tasfiyeye Girerse Tevkifat Var Mı?

GVK 94/6-b’ye göre karın sermayeye eklenmesi kar dağıtımı sayılmayacağından tevkifat yoktur. Ancak sonradan şirket tasfiyeye girerse sermayeye eklenen bu kar paylarından tevkifat yapılır ve beyan edilir. Çünkü tasfiyede bu işlem artık kar dağıtımı sayılır.

52- Yenileme Fonu

VUK’nun 328 ve 329.maddesinde belirtilen ve yenileme fonu olarak bilinen konu, Amortismana tabi iktisadi değerlerin satılmasından doğan karlardan yararlanarak bu değerin yenilenmesi olanağı getirmektedir.

Yenileme fonu ayırmanın koşulları:

1-Bilanço esasında defter tutulmalı.(işletme defteri tutanlar yararlanamaz.)

2-İktisadi değerin yenilenmesi zorunlu olmalı ve bu konuda yönetim kurulu kararı bulunmalıdır.

3-Yeni alınacak sabit değer satılanla aynı türden olmalı (ancak aynı sayıda alınması zorunlu değil.)

Bu fon nasıl ayrılacak?

ATİK satışında doğan kar pasifte geçici bir hesapta 3 yıl süre ile tutulabilir. Bu sürede kullanılmamış kar 3.yılın matrahına eklenir. Örneğin araç satışı 2010 yılında olmuş ve karı yenileme fonuna atılmışsa, satışın yapıldığı 2010 yılı da dahil olmak üzere satış karı 2012 sonuna dek fonda tutulabilir.

Satışın yapıldığı yıl içinde yeni araç alınırsa fon ayırmaya gerek yoktur.

3 yıllık süre bitmeden iş terk edilirse, iş devredilirse ya da işletme tasfiye olursa fonda tutulan kar o yılın matrahına eklenir.

53- KDV’den İstisna Hurda Teslimi Yapanların Yüklendiği Genel Gider KDV’leri

Bilindiği gibi 5035 sayılı yasa ile 02.01.2004’den başlamak üzere metal- plastik- kağıt -cam ve hurda atıklarının yurtiçi satışları KDV’den istisnadır. Bu durum aynı hurdaların ithalinde de geçerlidir.

Bu durumdaki şirketlerin tüm faaliyetleri bu tür hurda işlerinden oluşuyorsa bu faaliyetlerle ilgili olarak yüklenilen KDV’ler ve genel gider KDV’leri KDVK 30/a’ya göre indirilemez. Bu KDV’ler gider/maliyet yazılabilir. Bu KDV’lerin nakden/mahsuben iadesi olanaksızdır.

Aynı firmaların hurda dışında başka işleri de varsa konuyu orantı yoluyla çözmeleri gereklidir.

54- Şirketlerin Ortaklarına Cari Hesap Yolu İle Borç Para Vermesi KDV’ye Tabi Mi?

Maliye Bakanlığı, şirketlerin cari hesap yolu ile şirket ortaklarına borç para vermesi işleminin finans hizmeti kapsamında KDV’ye tabi olduğu görüşündedir.

Danıştay 7. Dairesinin kararına göre ortaklarına borç para vererek faiz geliri elde eden şirketin bu faaliyetinin ticari faaliyet olarak kabul edilmesi ve borç verme işleminden elde edilen faiz gelirinin KDV’ye tabi tutulması gerekir.(7.Daire 07.12.2006/2006-106 ve 7.Daire 24.05.2007/2007-1741 sayılı karar)

Danıştay 9.Dairesinin de aynı yönde bir kararı vardır.(05.05.2005/2005-1204 sayılı karar)

Öyleyse, Ortaklar Cari Hesabının sürekli ve yüksek tutarda borç bakiyesi vermesi nedeniyle ortak adına tahakkuk ettirilen faiz gelirine fatura düzenleyip KDV de hesaplanması gerekir.

55- E-Fatura

VUK 397 no.lu Genel Tebliği ile e-fatura düzenlenebilmesi olanağı getirilmiştir.(05.03.2010) Aynı mal-hizmet satış işleminde hem kağıt fatura hem de elektronik fatura bir arada düzenlenemez. Müşteri talep ederse kağıt fatura verilmesi zorunludur. Uygulama Anonim ve Limited şirketler için geçerlidir.

56- İndirimli MTV Uygulaması

Otomobil-kaptıkaçtı-arazi taşıtı vb. motorlu taşıtlar için ödenecek motorlu taşıt vergisi o yıla ilişkin kasko sigortası değerinin %5‘ini aşması durumunda bir alt tarifeden ödenebilmektedir. Bu şekilde geriye dönük yıllık fazla ödenen MTV’ler geri alınabilmektedir.(MTV 28 no.lu Genel Tebliği) Bunun için düzenlenecek form ve düzeltme dilekçeleri ilgili vergi dairesine verilmelidir

57- Vergi Levhası Asma Zorunluluğu Kaldırıldı

Vergi levhası asma zorunluluğu kaldırılmıştır. Ancak isteyenler yine de vergi levhası asabilirler. Ancak vergi levhası almak ve bulundurmak halen zorunludur.(408 no.lu Genel Tebliğ)

58- Vergi Levhası Nereden Alınacak ve Tasdik Zorunluluğu Var mı?

Mükelleflerce her yıla ait GV veya KV beyannameleri verildikten sonra vergi levhaları internet vergi dairesinden her mükellefe aktarılacaktır. Mükelleflerde bu aktarılan vergi levhalarını 31 Mayıs gün sonuna dek yazdıracaklardır. Bu suretle alınan vergi levhaları ayrıca vergi dairelerine ya da meslek mensuplarına imzalattırılmayacak ve onaylatılmayacaktır.

59- “Fiyatlarımıza KDV Dahildir” İbaresi Taşıyan Levha Asma Zorunluluğu Kaldırıldı

Söz konusu levhayı asma, vitrine koyma zorunluluğu da 408 no.lu tebliğle kaldırılmıştır.

60- Yabancı Para Birimi İle Düzenlenen Faturalarda TL Karşılığı Yazılmazsa Cezası Var Mı ?

VUK 215’e göre belgeler TL karşılığı gösterilmek koşulu ile yabancı para birimi ile de düzenlenebilir. Yurt dışı müşteriler adına düzenlenen belgelerde TL karşılığının gösterilmesi zorunlu değildir.

Ancak yurt içi müşteriler adına yabancı para cinsinden düzenlenen faturalarda TL karşılığında mutlaka yer almalıdır. Almaması durumunda VUK 352-II-7 uyarınca usulsüzlük cezası uygulanır.

61- Ba-Bs Formları ile İlgili Özellikli Konular (VUK Genel Tebliğleri 381-396)

1- Kurumlar vergisinden muaf yükümlüler Ba-Bs formu vermezler.

2- Serbest Bölgelerde faal olan yükümlüler Ba-Bs formu vereceklerdir. Bildirimleri bu mükelleflerin yasal merkezi merkezi ve şubeyi birleştirerek verecektir. Yasal merkezi yurt dışında olup serbest bölgede şubesi bulunan yükümlüler, yalnızca serbest bölgede faal olan şubelerinin bilgilerini ve bu formlarla bildireceklerdir.

3- Kollektif şirket ve adî ortaklıkların Ba-Bs formları ortaklık adına verilir. Ortaklardan biri adına verilen formlar hiç verilmemiş sayılır.

4- Birden çok şubesi olan yükümlülerin formlarını merkezleri şube ve merkezi birleştirerek verir.

5- Belirlenen hadler çerçevesinde bildirilecek formlara her türlü mal ve hizmet satışı dâhil edilir. Belgenin türü önemli değildir.

6- Ba-Bs formlarında esas alınacak had 5000 TL’dir.

7- ÖTV’ye tabi işlemlerde ÖTV dâhil tutar dikkate alınır.

8- Yapılan alış ve satışın iadesi durumunda bu iadeler Ba-Bs formlarına dâhil edilir. (haddi aşıyorsa)

9- Kur farkı faturaları bildirimlere dâhil edilir.

10- Yükümlünün ölmesi durumunda bildirim verme süresi 3 ay uzar.

11- Vergi dairesi değişenler formlarını en son bağlı oldukları vergi dairesine verirler.

12- Form doldurulurken naklî yekünlü faturalar tek fatura sayılır.

13- İthalat formla bildirilirken GB giriş tarihi, ihracat bildirilirken fiilî ihracat tarihi esas alınır.

14- Bildirimler süresinde verilmezse Ba-Bs formları tek form sayılır ve tek ceza kesilir.

15- Ba-Bs formlarını vermemenin cezası 1200 TL’dir.

Formlar süresinde verilmiş ancak düzeltme yapılması gerekiyorsa 10 gün içinde yapılan düzeltmeden ceza alınmaz, sonraki 15 gün içinde düzeltme verilirse 240 TL (1/5) ceza kesilir.

62- TRANSFER FİYATLANDIRMASI KONUSU

Kurumlar ilişkili kişilerle emsale uymayan bedellerle mal/hizmet alım-satımında bulunurlarsa kazançları transfer fiyatlandırması yolu ile örtülü olarak dağıtmış sayılırlar.

Hangi işlemler bu kapsamdadır?

- Alım

- Satım

- İmalat-İnşaat

- Kiralama-Kirayı verme

- Ödünç para almak-vermek

- İkramiye-ücret vb. ödeme gerektiren incelemeler.

(Bunlar mal/hizmet alım satımı sayılır.)

İlişkili kişiler kimler?

- Kurumların ortakları

- Kurumların yada ortaklarının ilgili bulunduğu gerçek kişi/kurumlar

- Kurumların yönetim – denetim ve sermaye açısından bağlı olduğu gerçek kişi/kurumlar

- Kurumların yönetim – denetim ve sermaye açısından hakimiyeti altında bulundurduğu gerçek kişi/kurumlar

- Ortakların Eşleri

- Ortakların kan ve sıhri hısımları

Emsale uymamak ne demek?

Emsale uymamak en kısa tanımı ile piyasa fiyatının dışındaki fiyatlardan işlem yapmaktadır.

Yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda ilişkili kişiler ile herhangi bir iş ilişkiniz oldu ise KV beyanı ekinde transfer fiyatlandırması formu vermeyi unutmayınız.

Yurt dışı ilişkili kişilerle (yurt dışı grup şirketleri vb.) herhangi bir alım-satım-para alma verme- kiralama vb. ilişkiniz olduysa bir transfer fiyatlandırması raporu hazırlayıp muhafaza etmeyi unutmayınız. (Bu rapor herhangi bir yere verilmeyecek, istendiğinde verilmek üzere saklanacaktır.)

63- İşletmeye Dahil Araçlar Kasko Değerinden Düşük Satılabilir Mi?

Bilindiği gibi aracı dış etkilere karşı sigortalayan kasko sigortası sistemidir. Buna göre sigorta experleri aracın bir hasarı durumunda ödenecek bedeli dikkate almak amacıyla sigorta sırasında kasko değerini hesaplarlar. Bu genelde normal alım-satım değeridir. Dolayısıyla bir aracın kasko değerinden çok aşağıya satılması ve fatura edilmesi vergi dairesince takdire sevk edilmesini ve cezalı tarhiyatı gerektirir. Yani fatura kasko değerinden düzenlenerek üzerinden KDV hesaplanacaktır.

64-Aktife Kayıtlı Aracın Mükellef Olmayanlara Satışında Noter Satış Senedi Yeterli Midir?

Aktife kayıtlı araçların mükellef olmayanlara satışında noter satış senedi yetmez. Fatura düzenlenir ve KDV hesaplanır.(VUK. Md.229 ve KDVK. Md.1)

65- Binek Oto Alış KDV’si

Binek oto alışında ödenen KDV doğrudan gider yazılabilir veya maliyete eklenebilir. Ama hiçbir şekilde indirim konusu yapılamaz. Jeep’ler ve insan taşımada kullanılan panelvan tipi taşıtlarda bu kapsamdadır.

66- Binek Oto Amortismanı

Binek Oto amortismanlarında kıst uygulama yapılmalıdır. Yani alış tarihi ile dönem sonu arasındaki ay sayısına isabet eden amortisman gider yazılabilir.

67- Ford Transit-Fiat Doblo vb. Tür Araçlarda KDV İndirilebilir Mi?

Burada kıstas “aracın yük taşıma kapasitesi mi fazladır yoksa yolcu taşıma kapasitesi mi fazladır” sorusu olmalıdır. Yolcu taşıma kapasitesi fazla ise araç binek sayılır ve alışta ödenen KDV indirilemez.(KDV Sirküleri 10) Genellikle kapalı kasalı olan ve arka bölümü yük taşımaya ayrılmış araçlarda KDV’nin indirimi kabul edilmiyor.

68- Ticari Araç Sonradan Binek Otoya Dönüştürülürse KDV İndirimi Ne Olur?

Fabrika çıkışı kapalı kasa kamyonet olarak imal edilen Fiat, Doblo, Kargo, Peuguet, Partner vb. araçlara koltuk eklenerek ruhsatının binek oto olarak değiştirilmesi durumunda daha önce indirilmiş olan KDV, bu kez beyannamede ilave edilen KDV’ye eklenerek düzeltilir. Bu KDV gider yazılabilir.(KDV Sirküleri 2004/10)

69- Motorlu Taşıt Vergisi İle Taşıt Alım Vergisinin Gider Yazılabilme Durumu

Binek otolar için ödenen MTV gider yazılamaz. Diğer araçlarda ise kabul edilebilir bir giderdir. Taşıt alım vergisini ise maliyete eklemek ya da gider yazmak olanağı vardır.

70- Alınan Araca Ait ÖTV Gider Yazılabilir Mi?

Alınan araca ait ÖTV maliyete de konabilir, gider de yazılabilir.

71- Motosiklet Alışında Ödenen KDV İndirilebilir Mi?

İndirilebileceğini düşünüyoruz. Çünkü yasada binek oto tanımı vardır. Motosikletlerden hiç söz edilmemektedir.

72- İhraç Kayıtlı Satış Yapabilmek İçin Çalıştırılması Gereken İşçi Sayısı

İhraç kayıtlı satış yapabilmek için imalatçı firma olmak, sanayi sicil belgesi sahibi olmak ve imalatta en az 5 işçi çalıştırmak gerekiyordu. Ancak bu koşullardan işçi sayısında sanayi sicil tebliğleri ile değişiklik yapılarak bu sayı 1’e indirilmiştir.

73- İhraç Kayıtlı Satışlarda Malın İadesi

Mal geri geldiği zaman ihracatçı gümrükte KDV ödeyecektir. Bu durumda mal imalatçıya iade edilirse fatura kesilir ve KDV hesaplanır. İmalatçı geri gelen mal için KDV iadesi almış yada mahsup yaptırmışsa beyannamede tecil olduğunda süresinde alınmayan vergiye gecikme cezası uygulanabilir.Ancak, bir görüş de, ihracat gerçekleştiğinden dolayı imalatçının sorumlu olmadığı ve gümrükte KDV’nin zaten ödenmiş olduğudur.Bize göre de doğrusu budur.İhracatın gerçekleşmemesi durumu için ceza uygulanabilir ama ihracat gerçekleştikten sonra geri gelirse ceza uygulanmamalıdır.

74- İhraç Kayıtlı Satışlarda Malın İhraç Edilememesi

İhraç kayıtlı satılan ama ihracı gerçekleşmeyen mal ile ilgili tecil edilen KDV varsa tecil tarihinden başlayarak gecikme zammı alınır. İhracatçı firma ihraç edemediği mal için imalatçıya KDV’li fatura düzenler ve imalatçı da bu KDV’yi indirir.

75- Hizmet İhracı

Hizmet ihracı istisnasından yaralanmak için

- Hizmet yurtdışındaki müşteriye verilmelidir

- Fatura vb. belge yurtdışı müşteri adına olmalı

- Hizmet bedeli döviz olarak Türkiye’ye getirilmelidir

- Hizmetten yurtdışında yararlanılmalı

76- Hizmet İhracında Hizmetten Yurtdışında Yararlanılması Kavramı

Hizmet ihracı istisnasının uygulanmasında en öznel ve soyut koşul hizmetten yurtdışında yararlanılması koşuludur. Maliye Bakanlığı bu konuda ilk olarak 17 no.lu tebliğde düzenleme yapmıştır. Buna göre fatura yurtdışı müşteri adına düzenlenmişse ve hizmet bedeli bu müşterilerce gönderilmişse olay bitmiştir ve hizmetten yurtdışında yararlanılıyor demektir.

Ancak sonradan 26 ve 30 no.lu tebliğlerle bu anlayış değişmiştir. Buna göre;

Yurtdışı müşteri için verilen hizmet, bu müşterinin Türkiye’deki bir faaliyeti ile ilgili olmamalıdır.

Türkiye’den ihracı yapılan mallar için verilen aracılık hizmetleri istisnaya girer çünkü ihraç edilen mal ve hizmet yurtdışında tüketilmektedir.

Verilen hizmet yurtdışı müşterinin Türkiye’ye gelip burada yararlandığı bir hizmet ise yine yararlanma Türkiye’de olmuş olduğundan istisna yoktur. (Örneğin; yurtdışı müşterinin Türkiye’de otelde kalması vb.)

77- Yıllara Yaygın İnşaat Ve Onarım İşlerinde Kesilen GV Stopajı Ne Zaman Mahsup Edilecek?

Bu GV kesintisi 193 hesaba alınır. İş bitimine dek bu tutarlar bilanço aktifinde kalır. İş bitince kesilen tutarlar Kurumlar Vergisinden mahsup edilir. Süren işe ait hak edişlerden kesilen GV kesintileri biten iş dolayısıyla beyan edilen kurumlar vergisinden mahsup edilemez. Önemli nokta, biten işin kesintisinin yine biten işin gelirinden mahsubudur. Mahsup edilemeyen kısım kalırsa bunların diğer vergi borçlarından mahsubu ya da iadesi istenebilir.

78- Yıllara Sari İnşaatlarda Geçici Kabulün Onay Tarihinden Sonra Alınan Hakedişlerin Durumu

Bilindiği gibi GVK 94.maddesine göre yıllara yaygın inşaat işlerini yapanlara ödenen hak ediş bedellerinden %3 GV Stopajı yapılmaktadır.

Yıllara yaygın inşaat ve onarım işlerinde işin bitimi ise geçici kabul tutanağının idarece onaylandığı tarihtir. (GVK md.44) Yani geçici kabul tutanağının düzenleniş tarihi önemli değildir. Aynı yasa maddesine göre işin bitim tarihinden sonra bu işlerle ilgili olarak yapılan giderler ve elde edilen hasılat içinde bulunulan yılın geliri ve gideri sayılır. Yani kısaca artık alınan hak edişlerin yıllara yaygın inşaat gelirleri ile ilgisi yoktur. O nedenle bu hak edişler üzerinden GV Stopajı yapılmamalıdır.

Buna Karşın Stopaj Yapılırsa Ne Olur? Öncelikle yıllara yaygın inşaat işini yapan firma konuyu açıklayıcı bir yazı ile başvurarak bu stopajı yaptırmamalıdır. Yapılmışsa iadesi istenmelidir. Her itiraza karşı bu stopaj yapıldıysa firma bu stopaja ilişkin ertesi yıl talep edeceği stopaj iadesini vergi dairesinden almakta sıkıntı ile karşılaşır. Çünkü yukarıda anlatılan yasa hükmü karşısında daire, bu hak edişin stopajına ilişkin iadeyi yapmak istemeyecektir.

Sonuç olarak yıllara yaygın inşaatlarda geçici kabulün onay tarihi atlanmamalıdır. Bu onaydan sonra kesin kabule kadar olan sürede alınan tüm hak ediş bedelleri o yılın geliri sayılıp yıl içinde beyan edilir. Bu arada yapılan giderlerde yine o yılın gideri olarak yıl içinde değerlendirilir.

79- Yapım İşlerinde Alt Taşeronun Yaptığı İşe Stopaj Uygulanacak Mı?

Yapım işi ana yüklenici tarafından alt yüklenicilere devredilirse alt yüklenicinin yaptığı işe ait KDV üzerinden de tevkifat yapılır.

80- Yıllara Yaygın Olmayan İnşaat Zamanında Bitmezse ve Yıllara Yaygın Hale Gelirse Yapılmayan GV Stopajlarının Durumu Ne Olur?

Bilindiği gibi yıllara yaygın inşaatlarda hak ediş bedellerinden %3 GV kesintisi yapılmaktadır. Bu durum yıl içinde başlayıp biten işlerde yani sonraki yıla taşmayan işlerde yoktur. Ancak bazı işler zamanında bitmeyebilir ve ertesi yıla sarkabilir. Bu durumda bu işler yıllara yaygın inşaat onarım işi mahiyetini kazanırlar. Bu niteliği kazandığı andan başlayarak da stopaj uygulanır. Yani sarktığı yılın başından başlayarak artık stopaja tabidir.

81- Özel İnşaatlarda(İndirimli Oranlı) İadeden Yararlanmak İçin Tüm Dairelerin Satılması Gerekli Mi?

Tüm dairelerin satışının bitmesi iade talebi için zorunlu değildir. Biten ve faturası düzenlenen dairelerin maliyetleri(yüklenilen KDV’si) çıkarılıp iade talep edilebilir. Ancak, yapı kullanma izni alındıktan sonra fatura düzenlenmesi gerekir. Dolayısıyla inşaatın bitmesi gerekiyor.

82- İnşaat Sürerken Yapılan Konut Ve İşyeri Satışlarında KDV Var mı ?

Bilindiği üzere süren konut projelerinin bir çoğununda satış işlemleri daha inşaat başlamadan ya da henüz bitmeden yapılmaktadır. Müteahhitlerin bu şekilde daha inşaat bitmeden teslim edecekleri konut ve iş yerlerini satmaları durumuna kat irtifaklı satış denmektedir.

Uygulamada bu satışla beraber verilen tapu, arsa tapusu olarak bilinir.Bu tapuda konutun metrekaresi değil, konut başına düşen arsa payı yazılıdır.Ayrıca bu tapuda satılan değer arsa-bağ-bahçe veya tarla olarak görünür.

Müteahhitlerce daha inşaat bitmeden arsa üzerine kat irtifakı konularak yapılan satış nedeniyle alınan paralar avans sayılır. Çünkü ortada bitmiş bir konut veya işyeri yoktur.

Daire, işyeri teslimlerinde vergiyi doğuran olay, müteahhidin inşaatı bitirip bunlar üzerindeki tasarruf hakkını alıcılara devretmesiyle oluşur. İnşaatın bitiş tarihi ise iskan ruhsatının alındığı tarihtir. Ancak ev ve işyerleri iskan ruhsatı alınmadan sahiplerinin kullanımına verilirse o zaman vergiyi doğuran olayda anahtar teslim zamanıdır.

Dolayısıyla inşaat bitmeden yapılan satışlar dolayısıyla alınan paralar avanstır ve KDV yoktur. (Bu konuda Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı özelgesi 24.04.2008 / 12014 –Maliye Bakanlığı özelgesi 17.06.1997 / 25172 – Danıştay 4. Daire Kararı 16.02.1996 / 606 ve Danıştay II. Daire Kararı 07.06.1995 / 1823)

83- BELEDİYELERİN KDV TEVKİFATI KARŞISINDAKİ DURUMU(63 nolu KDV sirküleri)

Belediyeler ve Büyükşehir Belediyeleri117 nolu tebliğde sayılmamıştır. Bu nedenle 01.05.2012’den başlayarak belediyelerin KDV tevkifatı yapma sorumlulukları yoktur.

Ancak belediyelerin bünyesinde kurulan iktisadi işletmeler (iştirakleri veya su vb. teslim yapan işletmeler) KDV mükellefi iseler tevkifat yapacaklardır.

Durum 63 nolu KDV sirkülerinde açıkça belirtilmiştir.

84- KKTC’DE YAPILAN YILLARA YAYGIN İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİ DOLAYISIYLA TÜRKİYE’DE YAPILAN HAKEDİŞ ÖDEMELERİNDEN GV STOPAJI YAPILIRMI?

Yapılmaz. Çünkü GVK 94 ve KVK 15.maddelerine dayanarak yapılan kesintiler, Türkiye’de yapılan ve yıllara yaygın olan inşaat ve onarım işleri için geçerlidir. Bu konuda Maliye Bakanlığının 20,06,1986 gün ve 852 sayılı özelgeside bulunmaktadır.

85- KKTC’DE YAPILAN İNŞAAT İŞİ KDV’NİN KONUSUNA GİRERMİ?

Yurt dışında yapılan ve yurt dışında yararlanılan hizmetler KDV’nin dışındadır. 1997/20714 sayılı bir özelge ile KKTC’de yapılan yol yapımı işinin KDV ye tabi olmadığı belirtilmektedir. Ancak hizmetten yurt dışında yararlanılması iş sahibi kurumun Türkiye’de olması nedeniyle karışık bir durum yaratmaktadır. Bu konuda da mukteza istenmesi önerilir.

86- YAPIM İŞLERİNDE HAZIR BETON ALIMLARI VE KDV TEVKİFATI

Bilindiği gibi yapım işlerinde yükleniciler daha önce hazır beton alımlarında tevkifat yapmıyorlardı. Ancak 117 nolu KDV Genel Tebliği 3.2.1.2 bölümünde örnek vererek hazır betonun hazırlanması, nakli ve yerine konması işinin belli bir yapım işinin bölümlerini oluşturan işlerden olduğu için ve bu nedenle inşaat taahhüt işi olarak kabulü nedeniyle hazır beton taahhüt ve temin hizmetinin KDV tevkifatına tabi olduğunu belirtmiştir.

Ancak tebliğdeki hükme karşın karışıklık sürdüğünden bu kez 63 nolu KDV sirkülerinde 2.2.2.1 bölümünde tavkifat uygulamasına örnekler alt başlığı altında “tebliğin 3.1.2/b bölümünde sayılanlardan otoyol ihalesi alan ve bu işe ilişkin hafriyat-nakliye ve hazır beton işlerini farklı alt yüklenicilere devreden firma, kendisine yapılan hafriyat-nakliye ve hazır beton işleri nedeniyle 2/10 oranında tevkifat yapacaktır.” İfadesi kullanılmıştır.

Bu hükümler doğrultusunda hazır beton alımının yalnızca bir hazır mal alımı olmadığı, bir taahhüt ve hazırlama sürecini içerdiği bu nedenle yapılan ana işin asli unsurlarından sayılmakla KDV tevkifatına tabi olduğunun kabulü gerekmektedir.

87- HAKEDİŞLİ İŞLERDE KDV TEVKİFATI(63 nolu KDV sirküleri)

Hakedişli işlerde KDV’yi doğuran olay hak edişin ihale makamınca onaylandığı anda oluşur.

O yüzden ak edişli işlerdeki KDV tevkifatı, hak ediş faturasının düzenlendiği ayı geçmemek üzere hak edişin ihale makamınca onaylandığı tarih itibarıyla beyan edilmelidir.